Radosnym biesiadnikom.

Radosnym biesiadnikom z uwieńczoną głową, Z piersią pokrytą strojnie chlamidą godową, Dzień słoneczny, co w żarach kąpie swoje oczy, Wino niechaj w kielichy róż szkarłatnych toczy. Błyski slońca nie nużą wesołej źrenicy; Uśmiechy szczęścia lecą, jako strzały złote; Lecz kto w piersiach ma smutek, a w sercu tęsknotę, Ten czeka nocy cichej, jako powiernicy. Łzami zmęczone oko mruży się przed słońcem; Skroń blada, jak kwiat, więdnie pod tchnieniem gorącem; Duch się zwija sam w sobie, jak nocne powoje... Lecz gdy gwiazdy zabłysną w błękitnem przeźroczu Podobne do spojrzenia ukochanych oczu, Jakże błogo im zwierzać łzy i smutki swoje!

Ach! oszukałaś ty mnie, nocna ciszo! Ach! oszukałaś mnie, ciszo kojąca. W której się róże uśpione kołyszą, W blaskach miesiąca. Wierzyłam tobie, słuchając milczenia Lasów, co do snu bez szumu się kładły; wód, co swemi srebrnemi zwierciadły Odbiły gwiazdy bez drżenia ... Wierzyłam tobie, patrząc w błękit cichy, I w sennych kwiatów zamknięte kielichy, I na tę take od mgieł lekkich jasną... Wierzyłam tobie! ach, i nadaremnie! Bo oto burza zerwała się we mnie... O ciszy nocna! kiedyż duchy zasną?

Jak motyl drżący nad lampy płomieniem, Duch mój uderza w skrzydła i ulała, Gdzie wiekuistość bezsennym spojrzeniem W ciemnościach czuwa nad nędzami świat! I przez rozbitych słońc lotną mgławicę, Co się wskroś nieba rzuca mleczną drogą, Chciałby przeniknąć bytu tajemnicę, Jak ci, co wierzyć chcą, ale — nie mogą! O Panie, przebacz mi! Tyś Bóg, Tyś wielki Z błysków masz szatę, a z gromów koronę, A stopy Twoje na słońcu są wsparte! Łzy ludzkie cóż są? — Ach, rosy kropelki, A przecież wszystkie masz je policzone... Co?... policzone? — co? — i nieotarte?

O nocy cicha, o nocy majowa, Korony Boga blada, chłodna perło! Ty, jak tęsknoty bezsennej królowa, Nad ziemią wznosisz srebrne swoje berło. O! młłościwą bądź ty dziś dla ducha, Co w twych przeźroczach tajemniczych tonie, I zadumanej ciszy twojej słucha, I zapomnienia szuka na twem łonie! O! miłościwą bądźl... zarzuć zasłonę Na smutki ziemi tej nieukojone, Na wielką nędzę istnienia! Ja nic nie żądam, ja o nic nic proszę; Za wszystkie sny twe, za wszystkie rozkosze, Cienia chcę tylko... ach, cienia!

W miesięcznych blaskach nocy Twojej stoję I gwiazdom zwierzam tęskne niepokoje, O czuwający! o Boże! Widzisz tę ziemię u nóg Twoich śpiącą, Ufną, bezbronną i we snach się rwącą Tam, kędy wzlecieć nie może? Błękitne mary wieją nad jej głową, Razem z jasnością bladą, księżycową, Która palące łzy studzi... Zbrodniarz, skazaniec, nędzarz i sierota Śni, że ale zbliża świt z róż i ze złota, I że do szczęścia go zbudzi. A przecież jutro, Ty wiesz o tem Panie! Uderzy w niebo płacz i narzekanie, Ockną się krzywdy ludzkości... Czyżby nie lepiej było, już na wieki Położyć na te zamknięte powieki Śmiertelną pieczęć nicości?

Usta, co we dnie z rozpaczą bluźniły, Bez głosu, napół otwarto goreją, Jak: kwiat spalony, co nic ma już siły Poić się rosą — nadzieją. Srebrne złudzenia i błękitne mary, Co niegdyś ducha trzeźwiły wśród znoju, Stoją przede mną, jako puste czary, Bez jednej kropli napoju. I próżno wołam: pragnę!... i daremnie Podnoszę oczy w gwiaździste błękity, Z których zwątpienie odarło tajemnie Cudów zachwyty. Imię Twe, duchów uciszonych Boże, Zamknąć ust moich płonących nie może, Jak pieczęć złota... I jedno tylko, jak Śmierć smutne, słowo, Rzuca się na nie łuną purpurową: Wieczna tęsknota!

Błogosławiona bądź, o nocy cicha! Miesięczna nocy, bądź błogosławiona! W cieniu twym wolniej, swobodniej oddycha Dusza zraniona. Błogosławione bądźcie, o wspomnienia, Co jako kwiaty srebrne, z łez utkane, Wschodzicie na mej drodze zadumane, Roniąc westchnienia. Błogosławiona bądź o gwiazdo blada, Co patrzysz na mnie oczyma cichemi... Duch się mój smutny przed tobą spowiada Z bólów tej ziemi. Przez co cierpiałam i szczęśliwą byłam, Przez co z upojeń złotej czary piłam, Przez co konałam z pragnień i niemocy, Uśmiechy szczęścia i łzy nieliczone, Bądźcie, ach bądźcie mi błogosławione Tej cichej nocy!...

Rozsypana perłami po wrzosach na łące, Rozbita w lotne cienie i w błyski mdlejące, Spadasz, nocy majowa, nad bezsenną skronią, Chórem pieśni słowiczych i jaśminów wonią. Chceszźe ty upojeniem uśpić mego ducha, Co w namiętnych porywach i żalach wybucha? Chceszże sercu, co w piersi drży smutne i chore, Trollów zapomnienia dać pełna amforę? O nigdy! — Ja źrenice me niepocieszone Odwracam od twych czarów, jakby od trucizny, I przez mgły twoje srebrne, na ziemię rzucone, Widzę świeże jej rany i dawne jej blizny, I łzy jej — i upadki — i więzy i winy, I nędzę myśli bożej — w posągu tym - z gliny. Ach próżno mnie chcesz łudzić urokiem twej ciszy! Okrzyk ginących w walce ucho moje słyszy... Przenikliwy, rażący, jak strzała, co leci, By paść kędyś u celu odległych stuleci. O! daj mi w nim zatonąć całą mą istotą! Zgaś nade mną te gwiazdy, które igłą złotą Haftują ciemny lazur w lotne arabeski... Spokój twój jest złudzeniem dla tych, którzy drzemią; A całunem śmiertelnym nad pełną łez ziemią, Jest ten, srebrem utkany, cichy strop niebieski. O różo cofnij usta koralowe swoje, Precz od piersi z uściskiem, błękitne powoje, Słowicza pieśni, zmilknij! zwiej się, mgło rozlotna! Wy mi w skrzydła uderzcie, lasów ciemnych szumy, I niechaj ja zostanę wśród mojej zadumy Tak, jako zawsze byłam — smutna i samotna.

O gwiazdy złote! Po toż świecicie nocami cichemi, By wrażać w serce uśpionej tej ziemi Wieczną tęsknotę? Ach! kto raz dotknął czary upojenia, Stojąc samotny wśród nieskończoności, Ten nie ukoi już nigdy pragnienia W zmąconych źródłach nicości! Ciche przestrzenie Kiedyż, ach kiedyż, płonące źrenice Odgadną waszą srebrną tajemnicę, Przenikną cienie? Lekka, przejrzysta mgieł waszych zasłona, Co się rozwiewać zdaje z ust mych tchnieniem, Czyż tak na zawsze będzie rozciągniona, Pomiędzy prawdą — a ludów sumieniem? Ciemne błękity! Czemuż wschód słońca tak jeszcze daleki? Czy ujrzą kiedy stęsknione powieki Nowych zórz świty? Czy patrzeć mają wiecznie wytężone W tę rozjaśnioną lekko wschodu stronę, Kędy, przez chmury tez ludów portowe, Słońce podnosi swą glowę? O nocy smętna! Ty, co uciszasz łkającą pierś świata, Czemu w bezsennych porywach ulata Dusza namiętna? Jestźe to klątwą, czy dolą jej błogą, Co gdy śpi ziemia, tęsknoty wybuchy, Co niezrodzonych wieków budzą ruchy, Usnąć, ucichnąć nie mogą?

Blaskom twym moje otwieram okienko, Nocy źrenico! Usta mi płoną wezbrane piosenką, Serce — tęsknicą! W mgliste przestrzenie wyciągam ramiona, Cicha i drżąca... A dusza moja omdlewa i kona Bez swego słońca! O życie, czaro upojeni o życie, Męko pragnienia! Ileż ty w każdym zużywasz zachwycie Siły istnienia! Na żużle w twoich uniesień pożarze Duch się wypala... Ofiarę ognia biorą twe ołtarze, Jako Baala! Ty umiesz płomień podawać w kielichu Białych powoi... Spragnionym ustom ty szepcesz pocichu, Że żar napoi... Ty w ogień umiesz zamieniać powietrze Błękitne, chłodne... I łuny rzucasz na róże naj bledsze, W noce pogodne. O życie! twoje kipiące puhary Śmierć mają na dnie! Nieszczęsny, komu pragnienie z twej czary Gasić przypadnie. A jednak — oto ja wyciągam dłonie Do ciebie! — oto Duch się mój trawi pragnieniem, i płonie Wieczną tęsknotą! I w tez jasności, jak w srebrnej kaskadzie, Skąpana stoję... A noc miesięczna na głowę mi kładzie Odblaski swoje. I pić mi daje z perłowej swej czary Napój marzenia... I zmienia mgliste, wilgotne opary W srebrne widzenia. Jakiś świat cichy, promienny i biały, Wstaje — zaklęty... Płomień tężeje w przeźrocze kryształy, A łzy — w dyamenty. Obłok tęsknoty, w puch lekki rozbity. Przewiał nad głową, Jak pąk róż białych, rzuconych w błękity Z rosą perłową... Skrzydła swe szerzej i wyżej rozwinął, Wzbił się do góry... I jako orzeł w dal jasną popłynął Srebrzysto-pióry Majestat ciszy usta mi zamyka... Gdzież wyraz, który Godnym jest, by ma wtórzyła muzyka Sennej natury? O nocy błoga! ty chłodzisz swem tchnieniem Skroń rozpaloną, Ty kryjesz żary przed mojem spojrzeniem Białą zasłoną; Wszystko, co ziemskie, aż do serca bicia Uciszasz we mnie — I unoszącym mnie porywom życia Mówisz: "daremnie!" I tak mnie trzymasz, jakby urzeczoną, W swej srebrnej mocy, Aż duszę moją ukoisz wzburzoną, O cicha nocy!

Ciemność żałobny wianek wije ziemi Na blade skronie... Ostatnia gwiazda błyskami mdławemi W pomroce tonie... Wytężam oko — i dojrzeć nie mogę Przez cieniów morze, Jaką dla świtu wyznaczasz Ty drogę, Światłości Boże! Czy mu przyjść każesz, jak idą pioruny W błyskawic szacie, W pośród przerażeń i klęsk krwawych łuny. W burz majestacie? I będziesz ludy unosił wichrami, Jak lasów dęby, Nań dalekimi budując wiekami Słoneczna zręby? Czy przyjdzie, jako wybuchy wulkanów, Z drżeniem złowieszczem, Wstrząsając łkaniem piersi oceanów, A ziemię dreszczem? Aż to, co w bólach i w łzach się stopiło W płomienne lawy, Z przepaści buchnie z tragiczną w świat silą, Jako dzień krwawy? Czy wzejdzie cicho w te ciemne przestworza, Nad wieki śpiące, Śląc wszystkim ludom, od morza do morza, Złociste gońce? I błękitniejąc, jak prawda odwieczna, Bez walk, w pokoju Wzejdzie nam, jako słonecznosć, konieczna W ludów rozwoju?

Jakkolwiek przyjść ma, daj nam go już. Panie! Zaklinam Ciebie Przez tęskność, która przyszłości Świtanie Nieci na niebie... I choćby tylko mógł jedną przyjść drogą — Przez serce drżące, Niech spieszy i niechaj zdepce je swą nogą Wschodzące słońce!